Oturma izin belgesi yani ikamet tezkeresi yabancı bir kişinin Türkiye’de yasal koşullar altında kaldığını gösteren bir belgedir. Bu belge ülkemizde öğrenim görmek veya çalışmak amacıyla alınabilir. Bunun dışında Türkiye’de 90 günden fazla zaman geçirecek olan turistler ve bir Türk vatandaşıyla evli olduğundan dolayı ülkemizde yaşamak isteyen yabancılar da oturma izni almak zorundadırlar. Türk vatandaşı olmayıp Türkiye’de yaşamak isteyen yabancıların bu izni almak için vize süresi veya vize muafiyet süresi içinde yapmaları gerekmektedir.
Yabancıların oturma izni başvuruları, 18 Mayıs 2015 tarihinden itibaren geçerli olan prosedür gereği, İl Göç İdaresi Müdürlüğü tarafından alınmaktadır.
Bu iznin alınması gereken belgelerin tamamının ibraz edilmesine ve her şeyin kanunların öngördüğü zaman dilimi içerisinde ve doğru bir biçimde yapılmasına bağlıdır.
Oturma izni almak için gereken belgeler alınacak olan iznin türüne göre değişir. Türkiye’ye turist olarak, eğitim görmek veya çalışmak için, eş ziyareti ya da iş görüşmesi yapmak amacıyla veya başka amaçlarla gelen yabancılar süreli veya süresiz oturma izin belgesi alabilirler. Bu belge ilk defa verildiğinde süresi genellikle 6 ayla 1 yıl arasında değişir.
Oturum izni belgenin üzerinde belirtilmiş olan tarihe kadar geçerlidir ve iznin süresinin uzatılması isteniyorsa bunun için son geçerlilik tarihinden önceki 15 gün içinde başvuruda bulunmak gerekir.
Uzun dönem ikamet izni almak isteyen bir yabancının ülkemizde son 3 yılda sosyal yardım almamış olmak kaydıyla 8 yıldır kesintisiz olarak Türkiye’de yaşıyor olması, kamu düzeni ve güvenliğini tehdit edecek özelliklerde biri olmaması, geçerli sağlık sigortası ile yeterli miktarda ve düzenli bir gelire sahip olması gerekir. Kişinin oturma izni kamu düzenine ve güvenliğine karşı bir tehdit oluşturduğu için iptal edilirse bu kişi tekrar ikamet tezkeresi almak için başvuruda bulunamaz.
İkamet izni başvurusu yabancının kendisi, avukatı veya yasal temsilcisi tarafından yapılabilir. Fakat idari birim gerekli gördüğü hallerde inisiyatifini kullanarak başvuru sırasında yabancı şahsın da hazır bulunmasını isteyebilir.
6458 sayılı kanunla getirilen bir yenilik olarak; çalışma izni alan yabancılar bu izin süresince ülkemizde kalma hakkına sahiptirler, ayrıca ikamet izni almaları gerekmez.