Yabancı uyruklu kişilerin ülkemizde bağımlı veya bağımsız olarak çalışmaya başlamadan önce çalışma izni almaları yasal bir zorunluluktur. Burada bağımlı olarak çalışmaktan kastedilen şey bir işverene bağlı ve sigortalı olarak çalışma durumudur. Bağımsız olarak çalışmak ise Türkiye’ye gelip kendi işini kuracak olan yabancıların durumudur.
Türkiye’nin taraf olduğu sözleşmelerde aksi yönde bir şey belirtilmediği sürece yabancı çalışma izni almadan evinizde, işyerinizde yabancı uyruklu bir kişiyi veya kişileri çalıştıramazsınız. Normal şartlarda çalışmaya başlanmadan önce alınması gereken bu izin, ülke çıkarları gereğince veya mücbir sebeplerle işe başlanmasından sonra da verilebilir. Bu durumda çalışma süreci başlamadan önce ilgili makama bilgi verilmesi ve çalışma süresinin 1 ayı geçmemesi gerekir. Ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile iletişim kurulup bakanlığın onayı alınmalıdır.
Kaçak yabancı personel çalıştırmak ülkemiz kanunları gereğince çeşitli şekillerde cezalandırılmaktadır. Bu cezalar personelin yurt dışı edilmesi ve bir daha Türkiye’ye gelmesinin yasaklanması şeklinde olabilir. Yasak yollardan yabancı işçi, ev personeli vb. çalıştıran işverenler de 7.600 lirayı bulan para cezaları ödemek durumunda kalırlar.
Konutlarda yaşlı, hasta veya çocuk bakımı dışındaki alanlarda yabancı personel çalıştırmak yasaklanmıştır, bunların dışında bir pozisyonda çalışacak yabancı personel için çoğunlukla çalışma izni verilmez. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın getirdiği diğer bir kısıtlama da yabancı erkeklerle ilgilidir. Ciddi bakım gerektiren durumlar bir yana, yabancı erkeklerin konutlarda çalışmasına izin verilmemektedir.
Yabancıların çalışma izinleri 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun gereği 4 farklı türde olabilir. Bunlar süreli, süresiz, bağımsız ve istisnai çalışma izinleridir.
1 veya daha çok sayıdaki yabancıyı evinizde istihdam etmek isterseniz öncelikle Emniyet Müdürlüğü’ne başvurup ikamet tezkeresi almanız ve bu iznin verilmesini takip eden 10 gün içinde yabancı çalışma izin başvurusu yapmanız gerekir. Bunun için 10 gün içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurmazsanız aldığınız ikamet izni geçerliliğini kaybeder. Bundan sonraki aşama Emniyet Müdürlüğü’ne başvurup 1 yıl süreli ikamet izni talep etmektir. Bu belgeyi de aldıktan sonra SGK’ya başvurup çalıştıracağınız yabancı personelin sigorta işlemlerini başlatmanız gerekir. Çalışma Bakanlığından verilen izinle bu işlemlere başlamanız arasındaki süre 15 günü geçmemelidir, aksi takdirde idari para cezaları ödemek zorunda kalırsınız.